Naaktslakken bestrijden doe je – natuurlijk – met aaltjes (nematoden)

Blog Natuur & landbouw

Heb je met gulle hand bijvriendelijk gezaaid, komt het groen uitbundig op, maar wordt het vervolgens opgevreten door een legioen naaktslakken? Met aaltjes (ook wel nematoden genoemd) bestrijd je een slakkenplaag op een gifvrije manier. Je kunt ze kopen of zelf kweken en na het lezen van deze blog kun je meteen aan de slag!

Door Team Nudge 7 juni 2017
Vangen met bier, zout strooien, slakkenkorrels – er zijn tig huis- tuin- en keukenmiddeltjes om slakken te bestrijden. Jammer genoeg werken ze niet altijd even goed of zijn ze niet bijster milieu- en/of diervriendelijk.

Natuurlijke vijanden

De meeste van deze bekende middeltjes strooi je over de aarde heen, terwijl het probleem zich juist onder de grond bevindt. De slakken die het meeste schade aanrichten zijn namelijk niet de gewone huisjesslakken, maar naaktslakken die vaak onzichtbaar blijven en in de grond leven. Als je geluk hebt, heb je genoeg merels, padden, kippen en egeltjes in je tuin. Die kunnen je ook van je slakkenprobleem verlossen, maar in de meeste tuinen zijn er niet genoeg van deze natuurlijke vijanden. Tijd om dus een andere natuurlijke vijand te introduceren: het aaltje (nematode). Dit is een natuurlijke methode, het is niet giftig voor vogels, honden, katten en andere dieren, het stinkt niet. En als je ze zelf kweekt, is het nog gratis ook!

Het aaltje (de nematode)

De nematode (Phasmarhabditis hermaphrodita) is een klein parasiterend aaltje. Het is 0,1 mm lang dus je kunt het niet zien met het blote oog. In tegenstelling tot slakkenkorrels en andere middeltjes die boven de grond blijven, gaan deze aaltjes in de grond zelf op zoek naar de naaktslakken die zo’n schade aanrichten in je tuin. Ze dringen deze slakken binnen en scheiden er een bacterie af. Na 1 à 2 weken zullen de slakken sterven en gaat een volgende generatie aaltjes op zoek naar een nieuwe prooi. Verder zijn ze volkomen onschadelijk voor de mens, het gewas en andere dieren. Zelf kunnen ze geen plaag gaan vormen, want zodra er geen slakken meer zijn, sterven de nematoden.

Aaltjes kopen of kweken?

Er zijn twee manieren om aan de slag te gaan met deze aaltjes om naaktslakken te bestrijden: kopen of kweken. Je koopt ze in een flesje dat je vaak kunt bestellen via tuincentra. Daarin zit een substantie waarin miljoenen aaltjes leven. Deze kun je vervolgens uitgieten over je tuin. Ze garanderen met deze methode een werking van minimaal 6 weken, vervolgens kun je het proces weer herhalen. Maar je kunt de aaltjes ook gemakkelijk zelf kweken. Wel zo makkelijk en nog gratis ook.

Zo kweek je zelf aaltjes

De naaktslakken in de tuin dragen al aaltjes (en andere parasieten) bij zich. Normaal gesproken is dat in balans en dus niet schadelijk voor de slakken. De truc bij het kweken van aaltjes is om de ideale omstandigheden te creëren waarin deze aaltjes zich in de naaktslakken explosief gaan vermeerderen. Dit middel zou – net zoals het flesje dat je kunt kopen – zes weken moeten werken.

Het stappenplan om zelf aaltjes te kweken:

Neem een emmer met een goed sluitende deksel;
Maak gaatjes onder de rand zodat het er niet inregent. De gaatjes moeten klein genoeg zijn zodat de slakken er niet uitkruipen (max. 2 mm). Dit gaat het gemakkelijkst met een boortje;
Onderin de emmer doe je een klein laagje regenwater (geen kraanwater). Niet teveel, want de slakken hoeven niet te verdrinken;
Dan verzamel je minstens 20 naaktslakken;
Je geeft ze een paar frisse, jonge blaadjes (sla werkt goed) om op te klimmen en te knabbelen;
Je doet de emmer dicht en zorgt dat hij niet in de zon staat;
Je roert dagelijks even om en geeft ze af en toe een vers blaadje sla (of andere jonge blaadjes);
Na twee weken zijn alle slakken dood en zit het water vol aaltjes;
Pak een tweede emmer, hang er een zeef boven en giet alles er in. Doe wat water in je kweekemmer en schud deze om en giet dit ook over de dode slakken in de zeef. Herhaal dit een paar keer met ongeveer een emmer water. Gooi dan de dode slakken ergens weg of gooi ze op de composthoop;
Giet het water met de aaltjes met een gieter over je tuinbodem op vochtige plekken met veel slakken, bij de gewassen die worden aangevreten en over de composthoop. Je ziet de aaltjes niet, maar ze zitten er echt in;
Na een paar weken ga je weer opnieuw beginnen, zodat je ze elke vier tot zes weken weer opnieuw over de tuinbodem kunt gieten.

Tips:

Het verspreiden van nematoden werkt het beste bij een bodemtemperatuur van 15 graden (minimaal 5 graden);
De bodem moet wel al voldoende vochtig zijn, dus na een regenbui is het perfect. Doe het sowieso nooit in de zon, want daar houden de aaltjes niet van;
Als je begint tijdens een plaag ga je na ongeveer een week een verschil zien. Maar het is nog beter om eerder te beginnen, zodat je op een eventuele plaag voorbereid bent.
De beste tijd om te beginnen, is dus al in maart of in april als de temperaturen boven de 5º C zijn en als de planten beginnen uit te lopen of er al slijmsporen te zien zijn. De bestrijding met nematoden kan vervolgens tot oktober, als de temperaturen nog boven de 5º C zijn.
Vergeet niet ook je composthoop met nematoden te behandelen, aangezien veel naaktslakken zich verstoppen onder compost.